روش سنتی تبدیل چوب (الوارگیری) در جنگل؛ تولید، هزینه‌ها و افت آن (مطالعه موردی: بخش نمخانه)

در ایران به‌دلیل نبودن حداقل زیرساخت‌های ضروری در جنگل‌های شمال، سیستم سنتی به منظور حمل چوب‌های تبدیل شده توسعه یافت. درختان قطور پس از قطع در پای کنده، سرشاخه زنی، بینه بری، به قطعات کوچک‌تر مانند الوار، تراورس، کاتین و غیره تبدیل و حمل می‌شوند. به منظور ارزیابی این سیستم، مرحله تبدیل (الوارگیری) در دو پارسل بخش نمخانه جنگل خیرود مطالعه شد. اهداف این پژوهش عبارت بودند از: مطالعه زمانی عملیات تبدیل سنتی (الوارگیری) گرده‌بینه، برآورد و محاسبه نرخ تولید و هزینه، ارائه‌‌ مدل رگرسیونی پیش‌بینی زمان تبدیل و تعیین افت چوب و کاهش ارزش آن. معادله رگرسیون چند متغیره زمان تبدیل سنتی به‌دست آمده در این پژوهش به‌صورت تابعی از متغیر قطر و طول گرده‌بینه می‌باشد. در این پژوهش میزان تولید ساعتی تبدیل سنتی گرده‌بینه بر اساس حجم چوب‌آلات به‌دست آمده با در نظر گرفتن زمان‌های تاخیر و بدون آن، به‌ترتیب برابر 69/0 و 93/0 مترمکعب در ساعت است. با افزایش قطر، تعداد چوب‌آلات تولید شده به صورت رابطه توانی[1]افزایش می‌یابد. هزینه واحد تولید بر‌اساس حجم گرده‌بینه تبدیل شده با احتساب زمان‌های تاخیر و بدون احتساب آن، به‌ترتیب برابر 245950 و 183140 ریال بر مترمکعب به‌دست آمد. با افزایش قطر هزینه واحد تولید چوب تبدیل شده به‌صورت یک تابع نمائی کم شونده می‌باشد. میانگین زمان یک سیکل کار تبدیل سنتی (الوارگیری) گرده‌بینه با در نظر گرفتن زمان‌های تاخیر و بدون آن، به‌ترتیب برابر با 30 دقیقه و 35 صدم ثانیه و 22 دقیقه و 6 صدم ثانیه است. به‌طور میانگین درصد افت چوب 24/34 درصد به‌ازای حجم گرده‌بینه تبدیلی است.